شوک آنافیلاکسی

شنبه 20 بهمن 1403
وقتی هر ثانیه جان بیمار در خطر است تصور کنید فردی پس از خوردن یک بادام زمینی، ناگهان صورتش متورم می‌شود، نفسش به شماره می‌افتد، و فشار خونش سقوط می‌کند. این صحنه‌ای از یک فوریت پزشکی به نام شوک آنافیلاکسی است؛ واکنشی آلرژیک که می‌تواند در عرض دقیقه‌ها به مرگ منجر شود. طبق گزارشات انجمن قلب آمریکا (AHA 2023)، آنافیلاکسی سالانه موجب بیش از ۱٫۵ میلیون مراجعه به اورژانس در جهان می‌شود، و ۲۰٪ موارد بدون درمان سریع، کشنده خواهند بود. در این مقاله، با استناد به آخرین دستورالعمل‌های AHA و آکادمی آلرژی و ایمونولوژی اروپا (EAACI 2023)، به بررسی جامع علائم، درمان فوری (با تمرکز بر اپی‌نفرین)، مدیریت راه هوایی، و تفاوت داروهای کمکی مانند کلرفنیرامین و دیفن‌هیدرامین می‌پردازیم.

فهرست مطالب

آنافیلاکسی چیست؟

۱. آنافیلاکسی چیست؟ آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک سیستمیک است که با فعال شدن سریع سلول‌های ماست سل و آزادسازی هیستامین رخ می‌دهد. این فرآیند منجر به گشاد شدن عروق خونی، انقباض عضلات برونش، و نشت پلاسما به بافت‌ها می‌شود. طبق تعریف WHO، آنافیلاکسی زمانی قطعی است که دو سیستم ارگانی (مثلاً پوست و تنفس) درگیر شوند یا افت فشار خون رخ دهد. علل شایع:

  • غذاها: بادام زمینی، صدف، شیر.
  • داروها: پنی‌سیلین، NSAIDs.
  • نیش حشرات: زنبور، مورچه آتشین.
  • لاتکس و مواد حاجب رادیولوژی.

۲. علائم و تشخیص سریع

تشخیص سریع آنافیلاکسی بر اساس معیارهای کلینیکیصورت می‌گیرد. علائم معمولاً ظرف ۵-۳۰ دقیقه پس از تماس با آلرژن آغاز می‌شوند.علائم کلیدی (طبق EAACI 2023):

  • - پوستی: کهیر، آنژیوادم (تورم صورت/گلو).
  • - تنفسی: خس‌خس سینه، استریدور، هیپوکسی.
  • - قلبی-عروقی: تاکی‌کاردی، هایپوتانسیون (فشار سیستولیک <۹۰ mmHg).
  • - گوارشی: استفراغ، اسهال.
  • تشخیص افتراقی: حمله پانیک، آسم حاد، شوک سپتیک.

۳. درمان اورژانسی: نقش حیاتی اپی‌نفرین

اپی‌نفرین تنها داروی نجات‌بخش در آنافیلاکسی است. این دارو با تحریک گیرنده‌های آدرنرژیک، باعث انقباض عروق، بازشدن برونش‌ها، و افزایش ضربان قلب می‌شود. دوز و نحوه تجویز (طبق AHA 2023) :

  • - تزریق عضلانی (IM): بزرگسالان: ۰.۳-۰.۵ mg (آمپول ۱:۱۰۰۰) در ران. کودکان: ۰.۰۱ mg/kg (حداکثر ۰.۳ mg).
  • - تزریق وریدی (IV): تنها در ایست قلبی یا عدم پاسخ به IM.
  • - رقیق‌سازی: ۱ mg اپی‌نفرین در ۱۰ ml نرمال سالین (غلظت ۱:۱۰,۰۰۰).
  • - دوز: ۰.۱ mg/kg هر ۳-۵ دقیقه.
  • نکات حیاتی: - تاخیر در تزریق اپی‌نفرین، خطر مرگ را ۵ برابر می‌کند! - بیماران تحت درمان با بتا-بلاکرها ممکن است به دوزهای بالاتر نیاز داشته باشند.

۴. مدیریت راه هوایی و اکسیژن رسانی

انسداد راه هوایی ناشی از تورم گلو، اصلی‌ترین علت مرگ در آنافیلاکسی است. اقدامات ضروری :

  • الف) موقعیت‌دهی بیمار: - اگر هوشیار است: نشسته با پشت صاف برای تسهیل تنفس. - اگر هایپوتانسیون دارد: درازکشیده با پاهای بالا.
  • ب) اکسیژن تراپی: - جریان بالا (۱۰-۱۵ لیتر/دقیقه) با ماسک غیربازدمی. - هدف: حفظ SpO2 بالای ۹۴٪.
  • ج) مداخلات پیشرفته: - نبیولایز سالبوتامول: برای برونکواسپاسم مقاوم. - انتوباسیون اورژانسی: در صورت تورم شدید حنجره. - کریکوتیروتومی: اگر انتوباسیون ناممکن است.

۵. داروهای کمکی: آنتی‌هیستامین و کورتیکواستروئیدها

این داروها جایگزین اپی‌نفرین نیستند، اما برای کنترل علائم ثانویه مفیدند: :

  • الف) آنتی‌هیستامین‌ها: - دیفن‌هیدرامین (Benadryl): - دوز IV: ۲۵-۵۰ mg برای بزرگسالان. - شروع اثر: ۱۵-۳۰ دقیقه. - کلرفنیرامین: - دوز IV: ۱۰-۲۰ mg برای بزرگسالان. - عوارض کمتر خواب‌آلودگی
  • ب) کورتیکواستروئیدها: - متیل پردنیزولون: ۱-۲ mg/kg هر ۶ ساعت. - نقش: جلوگیری از واکنش دوقلو (بایفازیک).
عنوان

۶. تفاوت دیفن‌هیدرامین و کلرفنیرامین

دیفن هیدرامین قوی تر، شروع اثر سریعتر و خوابآلودگی شدیدتری نسبت به کلرفنیرامین ایجاد می کند :

  • کلرفنیرامین در زمانی که آلرژی خفیف تر است کاربرد دارد

۷. پیشگیری و مدیریت بلندمدت

مطلع کردن کادر درمان از وجود آلرژی جزو الویت های بیمار باید باشد تا کادر درمان تمهیدات لازم را قبل از هرگونه حادثه لحاظ نماید. :

  • - تزریق خودکار اپی‌نفرین (EpiPen): آموزش به بیمار و خانواده.
  • - ایمونوتراپی: حساسیت‌زدایی به نیش زنبور یا غذاهای خاص.
  • اجتناب از آلرژن:خواندن برچسب مواد غذایی، استفاده از دستبند هشدار پزشکی.
عنوان

۸. سوالات متداول (FAQ)

شوک آنافیلاکسی یک فوریت پزشکی است که درمان آن وابسته به سرعت عمل و تجویز اپی‌نفریناست. هرگونه تاخیر می‌تواند به عواقب جبران‌ناپذیر منجر شود. آگاهی عمومی از علائم و آموزش استفاده از اپی‌پن، نقشی کلیدی در نجات جان بیماران دارد. :

  • - آیا آنافیلاکسی قابل درمان دائمی است؟ خیر، اما با اجتناب از آلرژن و حمل اپی‌پن قابل کنترل است.
  • - تفاوت آنافیلاکسی و آلرژی معمولی چیست؟ آنافیلاکسی چند ارگان را درگیر می‌کند و کشنده است.
  • نکته
  • نکته
  • نکته
  • نکته
  • نکته

🏥 خدمات ما

درمانگاه دندانپزشکی حضرت زهرا (س) با تیمی متخصص و تجهیزات پیشرفته، خدمات جامع و حرفه‌ای دندانپزشکی را با هدف ارتقای سلامت دهان و دندان شما ارائه می‌دهد. ما با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا و رعایت استانداردهای بین‌المللی، تجربه‌ای متفاوت از درمان‌های دندانپزشکی را برای شما فراهم می‌کنیم.

  • 🦷 جراحی دهان و دندان: درمان‌های تخصصی و جراحی‌های دقیق جهت رفع مشکلات پیچیده دهان و دندان. بیشتر بخوانید
  • 🩺 جراحی لثه: درمان بیماری‌های لثه با تکنیک‌های پیشرفته برای حفظ سلامت دهان و دندان. بیشتر بخوانید
  • 🔩 ایمپلنت دندان: جایگزینی دندان‌های از دست رفته با ایمپلنت‌های باکیفیت برای لبخندی طبیعی. بیشتر بخوانید
  • درمان ریشه: عصب‌کشی و درمان ریشه با تکنولوژی مدرن و رعایت استانداردهای بهداشتی. بیشتر بخوانید
  • 😃 دندانپزشکی زیبایی: سفید کردن دندان، ونیر و طراحی لبخند برای افزایش زیبایی طبیعی. بیشتر بخوانید
  • 🦷 پروتز ثابت و متحرک: بازگرداندن عملکرد و زیبایی دندان با پروتزهای دقیق و باکیفیت. بیشتر بخوانید
  • 👶 دندانپزشکی اطفال: ارائه خدمات دوستانه برای کودکان با روش‌های کم‌استرس و آموزشی. بیشتر بخوانید

🦷 دندانپزشکی حضرت زهرا (س): اعتماد، کیفیت و نوآوری در بالاترین سطح

چرا دندانپزشکی حضرت زهرا (س) را انتخاب کنید؟ ما با ترکیبی از فناوری روز دنیا، شفافیت مالی و تعهد به سلامت و ایمنی بیمار، تجربه‌ای متفاوت از دندانپزشکی مدرن را برای شما فراهم می‌کنیم. در ادامه دلایلی را می‌خوانید که بیماران ما، ما را به دیگران ترجیح می‌دهند:

  • 🎯 نوبت‌دهی هوشمند و آسان
    نوبت‌دهی آنلاین: تنها با چند کلیک، درخواست نوبت خود را ثبت کنید.
    پیامک‌های خودکار: یادآوری نوبت، مراقبت‌های قبل و بعد از درمان و چکاپ دوره‌ای.
    نسخ الکترونیکی: احراز هویت سریع و بدون نیاز به مراجعه حضوری.
  • 💰 شفافیت مالی و اعتمادسازی
    ✅ تمامی پرداخت‌های شما به اداره مالیات گزارش می‌شود تا هزینه‌های درمانی در محاسبات مالیاتی قابل استفاده باشد.
  • 🦠 ایمنی و بهداشت در سطح جهانی
    اتاق اختصاصی CSR: با تجهیزات ضدعفونی پیشرفته.
    استریل‌سازی حرفه‌ای: ذخیره ابزارها در محیطی کاملاً ایمن.
    تهویه فوق سریع: با اگزوزفن‌های صنعتی و رعایت پروتکل‌های WHO و CDC.
  • 🔬 تجهیزات دیجیتال و کیفیت عالی
    رادیوگرافی دیجیتال: کاهش زمان انتظار و حذف خطاهای تشخیصی.
    متریال‌های تأیید شده: اروپا و آمریکا برای افزایش طول عمر درمان.
    فناوری CAD/CAM: برای ساخت سریع و دقیق ترمیم‌های دندانی.
  • 📞 چرا بیماران به ما اعتماد می‌کنند؟
    پاسخگویی سریع: و پشتیبانی حرفه‌ای.
    محیطی آرام: و بدون استرس با کادر مجرب.
    پیگیری درمان: ارسال پیامک یادآوری برای چکاپ‌های ۶ ماهه.
  • 📍 آدرس و ساعات کاری
    تهران، خیابان شریعتی، روبروی بلوار میرداماد، پلاک ۱۱۷۳، طبقه اول، واحد ۲
    ساعات کاری:
    شنبه تا چهارشنبه: ۹ صبح تا ۲۱ شب
    پنجشنبه: ۱۰ صبح تا ۱۷:۳۰
  • 🌟 ما متفاوتیم، چون سلامت شما اولویت ماست!
    با انتخاب ما، به دندانپزشکی هوشمند و مسئولانه قدم بگذارید.

منابع: - American Heart Association (AHA 2023) - European Academy of Allergy and Clinical Immunology (EAACI 2023) - World Allergy Organization (WAO 2023)


تاریخ بروز رسانی:   24 اسفند 1403

تعداد بازدید:   ۲۰۳

 


ارسال نظر
ايميل :  
نام و نام خانوادگی :  
نظر :
 
حروف تصویر بالا :  
 

نظرات ارسالی
امکان داره مراقبتهای پس از کشیدن دندان رو هم بزارید روی سایت
حسین
پاسخ مدیریت:
با سلام بله حتما


چاپ