از بین بردن جرم، پلاک و لکه ها از سطح دندان ها و در امتداد خط لثه توسط دندانپزشک با استفاده از ابزارهای دستی تخصصی یا ابزارهای اولتراسونیک برای شکستن رسوبات سخت را جرمگیری می گویند.
جرم گیری فقط باید توسط دندانپزشک انجام شود، زیرا روش های جرم گیری نامناسب می تواند به مینای دندان یا لثه آسیب برساند.
در درمان جرمگیری پلاک ، جرم و لکه توسط دندانپزشک برداشته می شود. پلاک لایه ایی بی رنگ و چسبنده از باکتری ها، بزاق و ذرات غذا است که دائماً روی دندان ها تشکیل می شود، هنگامی که پلاک به طور منظم از طریق مسواک زدن و نخ دندان برداشته نشود، به جرم تبدیل می شود. جرم دندان، ماده ای سخت و معدنی است که روی دندان ها و در امتداد خط لثه ایجاد می شود. این جرم باعث تخریب لثه شده و از دید مستقیم بیمار پنهان میماند و مسئله مهمتر اینکه میکروب های مختلفی که روی جرم هستند با مسواک زدن تمیز نمی شوند، این میکروب ها به بافت نگهدارنده دندان چسبیده و آن را تخریب میکند که این تخریب باعث سست شدن پایه های نگهدارنده دندان، لقی دندان و در نهایت از دست رفتن دندان می شود.
تحلیل لثه: زمانی که بیمار برای جرم گیری مراجعه میکند با تمیز شدن دندان معمولا بیماران تصور می کنند که لثه آنان به علت عمل جرمگیری تحلیل رفته است، اما علت تحلیل لثه جرمی بوده که از زیر باعث تخریب بافت لثه شده و چون در معرض دید بیمار نبوده بعد از جرمگیری میزان تحلیل نمایان می شود.
فاصله بین دندانی: فاصله بین دندانها نیز به همین علت است چون بین دندان ها بافت لثه قرار دارد با تحلیل لثه ساختار دندان با توجه به شکل مخروطی که دارد از هم جدا تر شده و بیمار این تصور را خواهد داشت که با جرمگیری فاصله ایجاد شده است.
حساسیت: حساسیت به این علت است که وقتی جرم به ضخامت کافی روی دندان می نشیند مانع رسیدن سرما به دندان شده و به مرور باعث از دست رفتن حساسیت دندان می شود پس از اینکه جرم برداشته می شود دندان ناگهان در معرض سرما و گرما قرار میگیرد و بیمار تصور می کند چون دندانم تراشیده شده حساس شده است و به این نتیجه میرسد که جرم گیری دندان را خراب می کند در صورتی که کاملاً تصور اشتباهی است.
جرم گیری اغلب با تمیز کردن ریشه (root planing) همراه است، این فرآیند به ترمیم بافت لثه کمک می کند. هدف از جرم گیری دندان، حفظ سلامت لثه ها و دندان ها، پیشگیری از بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و سایر مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان است. یک دندانپزشک معمولاً برای تمیز کردن دندان، جرم گیری را انجام می دهد. همچنین ممکن است برای بیمارانی که سابقه بیماری لثه دارند یا کسانی که سریع دندان هایشان جرم می گیرد نوبت های درمانی مکرر جرم گیری را توصیه کنند.
پس اگر موقع مسواک زدن از ناحیه لثه خون بیایید به معنای آن است در آن ناحیه جرم تشکیل شده است. از خونریزی آن نترسید اولین نشانه التهاب بافت لثه خونریزی است. با جرمگیری و از بین رفتن جرم خونریزی خیلی کاهش پیدا خواهد کرد.
از طرف دیگر لکه دندان، به تغییر رنگ سطح دندان اشاره دارد. لکه ها را می توان به دو دسته بیرونی یا درونی طبقه بندی کرد:
لکه های بیرونی extrinsic : اینها بر لایه خارجی دندان که مینای دندان نامیده می شود تاثیر می گذارد. آنها معمولاً به دلیل قرار گرفت، در معرض غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ (مانند قهوه، چای و غیره)، استفاده از تنباکو، بهداشت نامناسب دندان، یا در نتیجه مصرف برخی داروها ایجاد می شوند.
لکه های درونی (intrinsic) این لکه ها در ساختار داخلی دندان (عاج) ایجاد می شوند و ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض فلوراید
-
بیش از حد، برخی داروها، ضربه به دندان یا افزایش سن ایجاد شوند.
هم جرم و هم لکه ها می توانند بر ظاهر دندان ها تأثیر منفی بگذارند و به مشکلات دندانی مانند بیماری لثه یا پوسیدگی دندان کمک کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند از ایجاد این مشکلات جلوگیری کند. توصیه می شود هر شش ماه یک بار برای معاینه و تمیز کردن دندان ها برنامه ریزی کنید. در طول این قرار ملاقات ها، دندانپزشک سلامت دهان و دندان شما را ارزیابی می کند و تعیین می کند که آیا جرم گیری ضروری است یا خیر.
خطر: اگر سابقه بیماری لثه، سیگار کشیدن، سیستم ایمنی ضعیف یا سایر عوامل خطر بیماری لثه دارید، دندانپزشک شما ممکن است جرم گیری مکرر را توصیه کند، شاید هر 3 تا 4 ماه یکبار.
علائم: اگر علائمی مانند خونریزی لثه، بوی بد دهان مداوم، یا تجمع تارتار قابل مشاهده را تجربه کردید، ضروری است که برای یک قرار ملاقات دندانپزشکی برنامه ریزی کنید و احتمالاً زودتر از معاینه معمولی خود جرم گیری کنید.
دندانپزشک شما توصیه های شخصی را برای دفعات جرم گیری بر اساس نیازهای خاص سلامت دهان و عوامل خطر شما ارائه می دهد.
