۱. مکانیزم ایجاد حساسیت دندان پس از بلیچینگ
حساسیت دندان یکی از شایع‌ترین عوارض بلیچینگ است که معمولاً به‌صورت موقت ظاهر می‌شود. این عارضه به دلیل مکانیزم عملکرد مواد بلیچینگ و تأثیر آن‌ها روی ساختار دندان رخ می‌دهد:
• نفوذ مواد بلیچینگ به عاج دندان:
مواد بلیچینگ مانند هیدروژن پراکسید و کاربامید پراکسید از طریق منافذ مینای دندان به لایه عاج (دنتین) نفوذ کرده و به توبول‌های عاجی می‌رسند. تحریک اعصاب موجود در این توبول‌ها منجر به حساسیت می‌شود.
• آزاد شدن رادیکال‌های آزاد:
فرآیند بلیچینگ شامل آزاد شدن رادیکال‌های آزاد است که می‌توانند عصب دندان را تحریک کرده و باعث التهاب موقت پالپ شوند.
۲. مکانیزم ایجاد تحریک لثه
در کنار حساسیت دندان، تحریک لثه نیز یکی از عوارض شایع بلیچینگ است که عمدتاً به دلیل تماس مواد بلیچینگ با بافت نرم لثه ایجاد می‌شود:
• خاصیت قلیایی مواد بلیچینگ:
هیدروژن پراکسید و کاربامید پراکسید خاصیت قلیایی دارند و تماس مستقیم آن‌ها با لثه می‌تواند باعث تحریک یا سوزش شود.
• استفاده نادرست از تری بلیچینگ:
عدم تناسب تری بلیچینگ با فرم دندان‌ها یا پر کردن بیش از حد آن با ژل بلیچینگ می‌تواند باعث نشت ماده و تحریک لثه شود.
۳. چرا بلیچینگ با وجود موقتی بودن نتایج انتخابی مناسب است؟
نتایج بلیچینگ موقتی است و به دلیل تجمع رنگدانه‌های غذا، نوشیدنی و عاداتی مانند سیگار کشیدن، رنگ دندان‌ها به تدریج باز می‌گردد. با این حال، دلایل زیر نشان می‌دهد چرا این روش همچنان ارزشمند است:
• افزایش اعتماد به نفس:
سفیدی دندان‌ها لبخند شما را جذاب‌تر کرده و تأثیر مثبتی بر ارتباطات اجتماعی می‌گذارد.
• روش غیرتهاجمی:
بلیچینگ برخلاف ونیر یا روکش، به مینای دندان آسیب نمی‌زند و یک روش ایمن برای بهبود زیبایی دندان‌ها محسوب می‌شود.
• کنترل فرآیند توسط بیمار:
امکان انجام بلیچینگ در منزل به بیمار اجازه می‌دهد تا میزان سفیدی موردنظر خود را کنترل کند.
۴. مواد جایگزین پراکسید در بلیچینگ دندان
علاوه بر هیدروژن پراکسید و کاربامید پراکسید، مواد دیگری نیز برای بلیچینگ استفاده می‌شوند که ممکن است عوارض کمتری داشته باشند:
• سدیم پربورات (Sodium Perborate):
این ماده بیشتر برای بلیچینگ داخلی دندان‌های غیرزنده استفاده می‌شود و با آب یا هیدروژن پراکسید ترکیب می‌شود.
• کلسیم پراکسید (Calcium Peroxide):
این ماده اکسیژن را به آرامی آزاد کرده و نسبت به پراکسیدها ملایم‌تر است.
• پتاسیم نیترات (Potassium Nitrate):
برای کاهش حساسیت به فرمول‌های بلیچینگ اضافه می‌شود و اغلب با کاربامید پراکسید ترکیب می‌شود.
۵. درصد مواد بلیچینگ برای مطب و منزل
• بلیچینگ در مطب:
• هیدروژن پراکسید: ۲۵% تا ۴۰%
• کاربامید پراکسید: ۳۰% تا ۴۴%
• بلیچینگ در منزل:
• هیدروژن پراکسید: ۳% تا ۱۰%
• کاربامید پراکسید: ۱۰% تا ۲۲%
۶. تعداد جلسات موردنیاز برای بلیچینگ
• بلیچینگ در مطب:
• معمولاً ۱ تا ۳ جلسه کافی است.
• فاصله بین جلسات معمولاً ۱ تا ۲ هفته است.
• بلیچینگ در منزل:
• به‌صورت روزانه به مدت ۷ تا ۱۴ روز انجام می‌شود.
• براساس درصد ماده بلیچینگ:
• کاربامید پراکسید ۱۰%: ۶ تا ۸ ساعت (شبانه).
• کاربامید پراکسید ۱۶%: ۴ تا ۶ ساعت.
• کاربامید پراکسید ۲۲%: ۱ تا ۲ ساعت.
• هیدروژن پراکسید (۶% تا ۹%): ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت.
۷. بهترین مواد بلیچینگ
• برای مطب:
• هیدروژن پراکسید (۲۵% تا ۴۰%) به دلیل نتایج سریع.
• برندهای معتبر: Zoom Whitening، Opalescence Boost.
• برای منزل:
• کاربامید پراکسید (۱۰% تا ۲۲%) برای نتایج تدریجی.
• برندهای معروف: Opalescence، NiteWhite.
۸. کاهش حساسیت دندان پس از بلیچینگ
• فلوراید:
استفاده از ژل یا وارنیش فلوراید بلافاصله پس از بلیچینگ.
• خمیردندان‌های ضدحساسیت:
حاوی پتاسیم نیترات یا فلوراید قلع‌دار.
• کاهش مدت بلیچینگ:
مدت زمان استفاده از تری را کاهش داده یا از مواد با غلظت کمتر استفاده کنید.
• محصولات بازسازی‌کننده مینای دندان:
محصولات حاوی MI Paste برای کاهش حساسیت و تقویت مینا مفید هستند.
• پرهیز از تحریک‌کننده‌ها:
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ، سرد یا اسیدی پس از بلیچینگ اجتناب کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد مراقبتهای پس از درمان، می‌توانید به مراقبتهای پس از بلیچینگ دندان مراجعه کنید.
۹. دفعات مجاز بلیچینگ در سال
• بلیچینگ در مطب:
حداکثر ۱ تا ۲ بار در سال.
• بلیچینگ در منزل:
بسته به نیاز بیمار، ۲ تا ۴ بار در سال.
نتیجه‌گیری
بلیچینگ دندان، با وجود حساسیت موقت و نیاز به مراقبتهای ویژه، یکی از بهترین روش‌ها برای سفید کردن دندان‌ها است. با استفاده از مواد و روش‌های مناسب و رعایت دستورالعمل‌های دندانپزشک، می‌توانید به نتایجی درخشان دست یابید. مراقبتهای پس از بلیچینگ و انتخاب بهترین مواد از برندهای معتبر تضمین‌کننده سلامت دندان‌ها و ماندگاری نتایج خواهند بود. برای مشاوره و انجام بلیچینگ دندان با بهترین دندانپزشکان ایران، می‌توانید به درمانگاه دندانپزشکی حضرت زهرا (س) واقع در میرداماد-شریعتی مراجعه کنید.
